مرز بازرگان در شمال‌غربی ترین نقطه کشور، مهمترین مرز زمینی ایران طی سال‌های طولانی گذشته بوده که پس از وقفه‌ای سه و نیم ماهه به علت شیوع بیماری کووید ۱۹ در سال‌جاری فعالیت خود را از نیمه دوم خرداد، آغاز کرد و با صادرات حدود ۸۰ هزار تنی رونق خود را تا حدودی بازیافت.
به گزارش پایگاه خبری منطقه آزاد ماکو به نقل از ایرنا، مرز بازرگان از جمله مرزهای فعال کشور در طول دهه‌های مختلف تجارت ایران با کشورهای مختلف و کریدور ترانزیتی ایران به آسیا و اروپا بوده که حدود ۹۵سال از آغاز فعالیت آن در شمال غربی ترین منطقه کشور می‌گذرد.
جایگاه این مرز به حدی مهم است که بیشترین میزان تجارت و ترانزیت مرزی در بین بیش از ۲۰ پایانه ورودی و خروجی ایران با کشورهای همسایه را در اختیار دارد و همواره نیز در این مسیر پیشتاز بوده است.
اوایل اسفند سال گذشته بود که مسوولان مرزی کشور ایران و ترکیه، مرزهای خود را در راستای جلوگیری از شیوع بیماری کرونا بستند که این امر شامل همه مرزهای سه گانه ایران با این کشور شامل بازرگان شهرستان ماکو، سرو ارومیه و رازی شهرستان خوی شده بود.
پس از توافق ایران و ترکیه، مرز بازرگان در سریع ترین زمان ممکن و با فروکش کردن نسبی موج شیوع بیماری کووید ۱۹ در این ۲ کشور در نیمه خرداد امسال بازگشایی شد که انعکاس خبری قابل توجهی نیز در رسانه های مختلف منطقه ای و حتی جهانی داشت که همین امر نشان دهنده جایگاه بازرگان در تجارت بین المللی دارد.
بازگشایی مجدد مرز بازرگان که در اقدامی کم سابقه به علت شیوع بیماری کووید ۱۹ حدود سه ماه و نیم تعطیل بود، زمینه افزایش تجارت مرزی ایران با ترکیه و البته کشورهای اروپایی را در نیمه خرداد امسال فراهم کرد و توانست فرصتی دیگر برای رونق تجارت خارجی و افزایش صادرات غیرنفتی کشور حتی با شرایط کرونایی باشد.
بازگشایی مجدد مرز بازرگان از ضرورت‌های اقتصادی محلی، ملی و بین‌المللی بود
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو در خصوص جایگاه گمرک بازرگان در تجارت بین المللی کشور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، گفت: سالانه از طریق مرز بازرگان بیش از ۲۶ میلیارد دلار ترانزیت خارجی صورت می‌گیرد و بازگشایی مجدد این مرز برای اقتصاد ملی، بین‌المللی و جامعه محلی، از ضروریات بود.
محمدرضا عبدالرحیمی افزود: یکی از مهمترین مزیت‌های جغرافیایی و اقتصادی منطقه آزاد ماکو به عنوان بزرگترین منطقه آزاد کشور، استقرار مرز بازرگان است که اثرگذاری بسیار زیادی در تجارت و تردد مسافر دارد.
وی اضافه کرد: مردم و جامعه محلی که در خدمت اقتصاد ملی به تسهیل‌گری تجارت در این منطقه نیز مشغول هستند، از این بازگشایی نفع می‌برند.
وی تاکید کرد: پیش از شیوع بیماری کووید ۱۹، روزانه از این مرز افزون بر یک‌هزار کامیون تردد داشت و امیدواریم با تسهیل و تسریع در فرآیندها و ایفای نقش موثر همه دستگاه‌ها به‌ویژه گمرک جمهوری اسلامی ایران و سازمان پایانه ها بتوانیم این رقم را به یک‌هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار کامیون در روز افزایش دهیم.
فعال بودن ۱۳ رویه تجاری در گمرک بازرگان
مدیرکل گمرک بازرگان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: خوشبختانه با فعالیت مجدد این مرز، شاهد رونق تجارت خارجی و فعالیت ۲۴ساعته این گمرک طبق روال قبلی هستیم.
مجتبی بازگیر ادامه داد: طبق تصمیمات گرفته شده، تمامی تردد در این مرز با رعایت پروتکل های بهداشتی کامیون ها صورت می گیرد و هیچ گونه محدودیتی نیز در تردد کامیون‌ها وجود ندارد.
وی افزود: همچنین تمامی ۱۳ رویه تجاری گمرک بازرگان نیز در خدمت تجار و بازرگانان است.
وی بیان کرد: از آغاز فعالیت مجدد این مرز که از اواسط خرداد امسال بود، تاکنون ۷۹ هزار و ۶۳۹ تن انواع کالاها از طریق این مرز صادر شده که با وجود کاهش ۳۹ درصدی از نظر وزنی، ۳۱ درصد از نظر ارزش دلاری رشد داشته است.
مدیرکل گمرک بازرگان ادامه داد: عمده کالاهای صادراتی از طریق این مرز شامل محصولات پتروشیمی، محصولات گیاهی و کشاورزی، سنگ و فرآورده ها، اشیای سرامیکی و شیشه ای، قراضه و ضایعات آهن و فولاد و محصولات نساجی بوده است.
بازگیر با بیان اینکه صادرات سایر گمرکات از این مرز از لحاظ دلاری ۳۴ درصد رشد دارد، افزود: ۵۹۱ هزار و ۴۲ تن کالا به ارزش سه میلیارد و ۵۵۵ میلیون و ۳۶۸ هزار دلار از طریق این گمرک بازرگان صادر شده است.
وی، عمده کالاهای صادراتی سایر گمرکات را وسایل مکانیکی و قطعات آنها، ماشین آلات و دستگاه‌های برقی، مصنوعات از چدن آهن یا فولاد، مواد پلاستیکی، عصاره رنگ و مرکب، وسایل نقلیه زمینی، پارچه، مصنوعات گلدوزی و قلاب دوزی، الیاف سنتتیک یا مصنوعی غیر یکسره، آلومینیوم و کائوچو برشمرد و بیان کرد: در این رابطه ۱۱ هزار و ۳۵۰ اظهار نامه صادرشده است که ۵۱ درصد کاهش داشته است.
مدیرکل گمرک بازرگان اظهار کرد: گمرک از لحاظ رتبه صادراتی در بین گمرکات کشور رتبه ۵۳ و در بین گمرکات استان رتبه سوم را داراست.
تجارت دوباره کشور با بازگشایی بزرگترین مرز زمینی
نماینده مردم ماکو، چالدران، شوط و پلدشت در مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: بزرگترین مرز زمینی کشور متاسفانه به دلیل شیوع ویروس به حالت تعطیل در آمده بود که بازگشایی آن، اثر بسزایی در رشد تجارت منطقه، استان و کشور داشته است.
محمد علی‌پور افزود: این مرز به عنوان کریدور ترانزیتی ایران به آسیا و اروپاست و نقش مهمی در انتقال کالاها ایفا می کند.
وی ادامه داد: در زمان بسته بودن این مرز فشارهای زیادی از همه جهت برای بازگشایی آن وجود داشت و تماس تلفنی دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران با رییس جمهوری ترکیه در آن زمان نتیجه داد و این مرز بازگشایی مجدد شد که باید از این تلاش بی وقفه قدردانی کرد.
وی اظهار امیدواری کرد که با بهبود وضعیت کرونایی در ۲ طرف مرز، روند تجارت از مرز بازرگان و دیگر مرزهای ایران با ترکیه روز به روز بیشتر شده و زمینه استفاده بیش از پیش استان از این ظرفیت تجاری فراهم شود.
گمرک بازرگان و شهرستان ماکو در مجاورت مرز ایران با کشورهای ترکیه و جمهوری‌آذربایجان قرار دارد؛ مرزهای جمهوری اسلامی در این منطقه و با این کشورها به ترتیب ۱۳۰ و ۱۴۰ کیلومتر است.
این گمرک در سال ۱۳۰۵ شمسی تاسیس شد و تنها مرز بین‌المللی بین ۲ کشور ایران و ترکیه به شمار می‌رود که به صورت ۲۴ ساعته در حال فعالیت است.
ایران سه مرز رسمی با ترکیه دارد که همه آنها شامل بازرگان ماکو، سرو ارومیه و رازی خوی در آذربایجان غربی قرار دارد.
