منطقه آزاد ماکو در آذربایجان غربی که در شاهراه ارتباطی ایران با ترکیه، منطقه قفقاز و اروپا قرار دارد، دارای ظرفیت لجستیکی قابل توجهی است که با توجه به قابلیت های حمل و نقل هوایی، ریلی و جاده‌ای، در حال برنامه ریزی برای تبدیل شدن به بارانداز ارتباطی آسیای دور با اروپا است.
به گزارش پایگاه خبری منطقه آزاد ماکو به نقل از ایرنا، لجستیک(آماد و پشتیبانی)، قرابت زیادی با آمایش تجاری و صنعتی دارد زیرا بخش بزرگی از زیرساختهای تجاری را زیرساختهای لجستیکی تشکیل می‌دهد که اگر این موضوع با آمایش تجاری ترکیب شود، به طور ساده می‌توان گفت که گسترش و بهره‌برداری بهینه از زیرساختهای تجاری کشور به رسیدن به بهره‌وری منتهی می‌شود.
وجود بزرگترین مرز زمینی کشور در داخل محدوده ماکو یکی از مزیتهای اصلی این منطقه آزاد است که می تواند این منطقه را به هاب لجستیکی تبدیل کرده و رشد روز افزون صادرات، واردات و ترانزیت را فراهم کند.
سرمایه گذاری در زیرساختهای مربوط به لجستیک و حمل و نقل بین المللی در محدوده منطقه آزاد ماکو در دستور کار جدی سازمان منطقه آزاد در این شهرستان است.
استانداردسازی و توسعه راه‌ها و جاده های واقع در محدوده منطقه ماکو، ازعمده فعالیتهای منطقه آزاد بوده که در این راستا ۵۰ کیلومتر از مسیر سنتی ترانزیت منطقه در حال تبدیل شدن به بزرگراه است که در آینده نزدیک به بهره برداری خواهد رسید.
ایجاد و احداث تیر پارک در بزرگترین منطقه آزاد کشور و مرز زمینی در دروازه ورودی کشور ترکیه و اروپا، یکی از نیازهای اساسی و خواسته به جا و از زیر ساخت‌های مهم لجستیکی بوده و این امر سبب شده که بخش خصوصی با مشارکت سازمان منطقه آزاد ماکو طرحی برای پارک تریلرها اجرایی کند.
به گفته صاحب نظران، اگر در منطقه آزاد ماکو به دنبال گسترش صنعت گردشگری، رشد تولید و صادرات صنایع دستی، فرآوری محصولات معدنی و صادرات آن، تولید و صادرات صنایع تبدیلی و درآمد ملی و استانی و اشتغال پایدار هستیم، راه حل اصلی آن در ایجاد باراندازها، مراکز و هاب‌های لجستیکی، صادراتی و گردشگری است.
در دنیای امروز تجارت از سوی شبکه‌ای از فعالیت لجستیکی هدایت می‌شود که در این میان، بهبود و ارتقای عملکرد لجستیکی به عنوان اهداف مهم توسعه کشورها مطرح بوده و آثار مطلوبی را بر فعالیت اقتصادی کشورها به جای گذاشته است.
در این راستا، تغییر در زیرساخت‌ها لازمه تجارت منطقه‌ای و بین‌المللی است و باید در این راستا به ساخت و ایجاد شهرها و دهکده‌های لجستیکی و بنادر خشک همتی جدی گمارده شود.
*** منطقه آزاد ماکو، شاهراه ترانزیتی بین آسیا و اروپا است
معاون لجستیک و حمل نقل سازمان منطقه آزاد ماکو در این باره در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با تاکید بر اینکه با برقراری اتصال ریلی تبریز – کارس، مسیر ریلی عبوری از ایران سریع‌ترین گزینه حمل بار بین شرق آسیا و جنوب و مرکز اروپا خواهد بود، افزود: زمان حمل ریلی بار از چین به اروپا تقریبا یک سوم زمان حمل دریایی بوده و برای کالاهای با ارزش افزوده بالا توجیه پذیر و اقتصادی است.
مهدی صفری مقدم افزود: علاوه بر مساله زمان حمل، چین برای توسعه مناطق غربی و کمتر توسعه یافته خود که از بنادر شرقی این کشور فاصله زیادی دارند، استراتژی تبادل زمینی مواد اولیه و کالا را در نظر دارد و از این حیث طرح توسعه مجموعه ای از کریدورهای زمینی را در قالب ابتکار کمربند و جاده دنبال می کند و در این میان کریدور ریلی عبوری از ایران، اقتصادی ترین مسیر تبادل ریلی کالا بین چین و جنوب و مرکز اروپاست.
وی با بیان اینکه فعال شدن این مسیر و بهره برداری از آن مستلزم احداث راه آهن تبریز – کارس به عنوان حلقه مفقوده اتصال یکپارچه ریلی بین چین و اروپا به شمار می رود، اضافه کرد: با اتصال ریلی تبریز – کارس که مطالعات طراحی مسیر آن با همکاری ۲ کشور ایران و ترکیه در مراحل نهایی قرار دارد، منطقه آزاد ماکو در جوار شاهراه ترانزیتی چین به اروپا قرار گرفته و با بهره بردن از مزیت های لجستیکی در کنار مزایای قانونی مناطق آزاد، جمعیت ۲۰۰ هزار نفری و دسترسی به نیروی کار و انرژی ارزان، قابلیت تبدیل شدن به هاب تولید، تجارت و ایفای نقش جدی در زنجیره تولید جهانی کالا را پیدا خواهد کرد.
وی با اشاره به جانمایی دهکده لجستیک در نزدیکی فرودگاه و قرار گرفتن آن در مسیر ترانزیت یکپارچه ریلی چین به اروپا اظهار داشت: با هم‌افزایی مزیتهای لجستیکی و حمل و نقل ترکیبی و ظرفیتهای ترانزیتی این مسیر ریلی و در کنار آن بهره بردن از مزیتهای قانونی و استعدادهای ذاتی منطقه، دهکده لجستیک منطقه آزاد ماکو در آینده نقش محوری در توسعه منطقه ایفا کرده و موتور محرک رشد و توسعه تجاری، صنعتی و کشاورزی منطقه آزاد این منطقه خواهد شد.
معاون لجستیک و حمل و نقل سازمان منطقه آزاد ماکو با بیان اینکه محدوده در نظر گرفته شده برای دهکده لجستیک در مجاورت اراضی پایاب سد کرم‌آباد قرار گرفته است، افزود: قرار گرفتن دهکده لجستیک در مجاورت فرودگاه و شاهراه ترانزیت ریلی چین به اروپا از یک‌سو و نزدیکی به اراضی پایاب سد کرم آباد و دسترسی به آب فراوان و خاک غنی از سوی دیگر، ظرفیتهای فراوانی برای توسعه فعالیتهای کشاورزی صنعتی و سرمایه گذاری در زمینه لجستیک کشاورزی اعم از سورتینگ، بسته بندی، سردخانه و صنایع تبدیلی کشاورزی در دهکده لجستیک ایجاد کرده و مزیت های صادراتی منطقه آزاد ماکو در زمینه کشاورزی، شیلات و دامپروری را دو چندان خواهد کرد.
صفری مقدم با بیان اینکه موضوع کلیدی در لجستیک کشاورزی به حداقل رسیدن ضایعات محصول در فرایند حمل است، ادامه داد: با قرار گرفتن دهکده لجستیک در مجاورت اراضی پایاب سد کرم آباد که به منظور توسعه کشاورزی صنعتی در منطقه در نظر گرفته شده و اقدامات زیرساختی لوله کشی و انتقال آب به این اراضی در دست انجام است، محصولات کشاورزی در کمترین فاصله ممکن و با حداقل هزینه و ضایعات به خدمات مطلوب و استاندارد لجستیک کشاورزی و صنایع تبدیلی فعال در دهکده لجستیک دسترسی داشته و بدون نیاز به هرگونه حمل و نقل مازاد و با حداقل هزینه امکان ارسال به بازارهای داخلی و بین‌المللی را از طریق هوایی، ریلی و جاده‌ای خواهند داشت.
وی ادامه داد: دهکده لجستیک به این ترتیب زمینه توسعه و شکوفایی سرمایه گذاری در کشاورزی صنعتی و صنایع تبدیلی کشاورزی را در شهرستان ماکو فراهم خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه در حال رایزنی و دریافت پیشنهاد از مجموعه ای از مشاورین داخلی و بین المللی مجرب در زمینه برنامه ریزی و توسعه مراکز لجستیک در اروپا و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس هستیم، ابراز امیدواری کرد که به زودی فرایند انتخاب و عقد قرارداد مشاور به اتمام رسیده و قبل از پایان سال‌جاری مطالعات طرح جامع دهکده لجستیک منطقه آزاد ماکو تهیه و طرح های سرمایه گذاری در زیربخش های آن برای جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی ارایه شود.
وی به فرصت های سرمایه گذاری در این حوزه اشاره کرد و افزود: این دهکده دارای چندین زون شامل زون خدمات حمل و نقل و لجستیک و ترمینالهای حمل ونقل ترکیبی و چندوجهی، زون انبارها و محوطه های دپوی کانتینری و دپوی فله و مخازن، زون صنایع مونتاژ، بسته بندی و خدمات ارزش افزوده لجستیکی، زون لجستیک کشاورزی و صنایع تبدیلی است که جزییات آن پس از تدوین طرح جامع دهکده لجستیک اعلام و جهت سرمایه گذاری علاقمندان به فعالیت در این حوزه فراخوان خواهد شد.
***ترانزیت خارجی بالغ بر ۲۶ میلیارد دلاری از طریق مرزها و زیرساختهای منطقه آزاد ماکو
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه ارزش صادرات کالا و گاز صادراتی کشورمان از طریق مرزها و زیرساختهای منطقه آزاد این شهرستان سالانه بالغ بر ۶ میلیارد دلار است، گفت: سال گذشته حدود ۲۶ میلیارد دلار تجارت بین المللی سایر کشورها از این منطقه ترانزیت شده است،
محمدرضا عبدالرحیمی افزود: ارزش کالاها و خدمات صادراتی تولیدی خود منطقه به خارج از کشور طی سالهای ۱۳۹۲ تا پایان سال ۱۳۹۸ نیز به میزان ۱۳۴ میلیون دلار و ارزش صادرات مجدد از منطقه به خارج طی سالهای مذکور به میزان ۶۸.۵ میلیون دلار است.
وی ادامه داد: این درحالی است که بخش عمده تولیدات منطقه برای تامین نیازهای داخلی کشور و جلوگیری از واردات محصولات نهایی از خارج به داخل کشور صادر و ارزش آنها به رقم قابل توجه بیش از ۸۰۰ میلیون دلار می شود.
وی به افزایش سرمایه گذاری‌ها و احداث واحدهای جدید صنعتی، معدنی و کشاورزی در منطقه از روند رو به افزایش صادرات تولیدات منطقه طی سالهای گذشته خبرداد و اضافه کرد: برنامه های سازمان منطقه آزاد ماکو هر دو رویکرد درونزایی یعنی استفاده موثر از منابع و قابلیت‌های داخل کشور، منطقه و نیز برون گرایی به معنای استفاده بهینه از بازارها، فناوریها و منابع خارجی را مد نظر دارد.
وی ادامه داد: در این فرایند تلاش برای توسعه و گسترش صادرات به خارج کشور با جلب و جذب سرمایه گذاری های مشارکتی داخلی، خارجی و صنایع دارای بازار خارجی با قوت ادامه دارد و امید می رود با بهبود شرایط ناشی از شیوع کرونا و کم اثر شدن تحریم های ناجوانمردانه موجب افزایش صادرات کالاها، خدمات و همچنین صادرات مجدد از منطقه به خارج از کشور را فراهم کند.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو با اشاره به اینکه علیرغم وسعت بسیار منطقه آزاد ماکو کمترین واردات محصولات نهایی و مصرفی طی سالهای گذشته داشته ایم، اظهار کرد: میزان آن در سال گذشته به کمتر از ۶ میلیون دلار رسید که این امر موجب مثبت شدن تراز تجاری منطقه شد.
وی به اقدامات زیرساختی سازمان منطقه آزاد برای حوزه تجارت خارجی کشور، ترانزیت و لجستیک بین الملل نیز اشاره کرد و گفت: احداث مراکز لجستیک و انبارها در پس کرانه مرز بازرگان طی سالهای اخیر در حال پیگیری بوده و مجموعه پایانه لجستیکی شماره یک بازرگان در محدوده ۱۲ هکتاری و انبارهای هوشمند وسیع، مجموعه لجستیک شماره ۲ و تیرپارک مدرن آناوطن و مجموعه لجستیک محور طلایی با مشارکت بخش های خصوصی در کنار مجموعه های انبارهای عمومی و آغری بار و سرانجام و تلاش برای مدیریت نرم ازاری و بهبود و تسریع فرایندهای واردات و صادرات در آنها از جمله اقدامات انجام شده در این حوزه است.
وی ادامه داد: برنامه ریزی برای احداث دهکده بین المللی لجستیک در محدوده فرودگاه که ایستگاه ریلی در مسیر ترکیه نیز به آن خواهد رسید از جمله برنامه های آتی برای تبدیل منطقه به هاب لجستیک بین شرق و غرب بویژه چین و هند و اتحادیه اروپاست که درصورت حمایت وزارتخانه های راه و شهرسازی، صنعت و معدن و تجارت و امور خارجه موجبات درآمد و اشتغال فراوانی را برای کشورمان فراهم خواهد کرد.
*** توسعه زیرساختی منطقه آزاد ماکو برای استفاده از ظرفیت های لجستیکی منطقه
وزیر راه و شهرسازی نیز در سفر ماه گذشته خود به منطقه آذراد ماکو به ظرفیت های لجستیکی و ترانزیتی قابل توجه این منطقه صحه گذاشت و گفت: منطقه آزاد ماکو یک فرصت بسیار خوب برای شکوفایی شمال آذربایجان غربی است و توسعه زیرساختی این منطقه، یک ضرورت اساسی در برهه کنونی است.
محمد اسلامی که از بزرگراه گیت ورودی منطقه آزاد ماکو بازدید می کرد، اظهار داشت: اقدامات بسیار خوبی در منطقه آزاد ماکو در راستای بهبود زیر ساخت‌های ارتباطی صورت گرفته و ما باید برای بقیه این جاده به سمت ایواوغلی تصمیم‌های جدیدی بگیریم.
وی اضافه کرد: مسیر بزرگراهی تبریز – بازرگان برای ما بسیار مهم است و باید به صورت بزرگراه احداث شود که متاسفانه تا به امروز با تاخیر انجام شده است.
وی بیان کرد: مسیر تبریز – مرند با سرعت بیشتری در حال انجام است و احداث مسیر بزرگراهی مرند تا ایواوغلی و ایواوغلی تا گیت ورودی ماکو جزو برنامه های وزارت راه و شهرسازی به شمار می رود.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: در سفر قبلی به استان مذاکراتی با استاندار آذربایجان‌غربی در این خصوص انجام شده و امروز هم می خواهیم آن را قطعی بکنیم.
مساحت منطقه آزاد ماکو حدود پنج هزار کیلومتر مربع و جمعیت آن بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، حدود ۲۰۰ هزار نفر است که با این آمار، این منطقه عنوان بزرگترین منطقه آزاد کشور را به خود اختصاص داده و در بسیاری محافل مرتبط به عنوان “شانگهای ایران” شناخته می‌شود که باید برای رسیدن به اهداف این حوزه، شاهد تلاش بیشتر مسووولان باشیم.
ماکو یکی از شهرهای شمالی آذربایجان‌غربی است که در مجاورت کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان قرار دارد و به ترتیب دارای ۱۳۰ و ۱۴۰ کیلومتر مرز مشترک با این کشورهاست.
