مدیر جذب سرمایه‌گذاری، بانک و بیمه سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی ماکو با بیان اینکه از زمان تشکیل این سازمان تاکنون بیش از 6 هزار و 100 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری داخلی در این منطقه جذب شده است گفت: در این مدت حجم سرمایه‌گذاری خارجی بالغ بر 118 میلیون دلار نیز در منطقه آزاد ماکو جذب شده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از ارومیه، منطقه آزاد تجاری صنعتی ماکو در شمال‌غربی ایران و در استان آذربایجان‌غربی واقع شده است و این منطقه شامل سه شهرستان ماکو، شوط و پلدشت با مساحت 500 هزار هکتاری، دومین منطقه آزاد تجاری بزرگ جهان بوده و دارای 140 کیلومتر مرز مشترک آبی با جمهوری خودمختار نخجوان و 130 کیلومتر مرز آبی و خشکی با کشور ترکیه است.
منطقه آزاد ماکو در مسیر کریدورهای مهم تجاری جهان قرار گرفته است و گمرک بازرگان به عنوان بزرگترین مرز زمینی ایران و ترکیه که به عنوان دروازه عبور کالا از اروپا و برعکس قلمداد می‌شود در این منطقه قرار گرفته است، همچنین از طریق گمرک پلدشت با کشور نخجوان و با گمرک ساری سو با کشور ترکیه مرتبط است.
در مسیر زمینی این مرزها در هر روز به طور متوسط یک هزار کامیون تردد می‌کنند که جریان انتقال کالا بین مبادی و مقاصد را شکل می‌دهند، معادن کانی‌های غنی فلزی و غیرفلزی موجود در منطقه از ظرفیت‌های طبیعی دیگری است که می‌تواند جریان توسعه اقتصادی منطقه را شکل دهد.
ظرفیت مبتنی بر ایجاد مجتمع‌های بزرگ کشت و صنعت از دیگر مزیت‌های ژئوپلیتیکی منطقه به شمار می‌رود.
ظرفیت توسعه صنعتی بر مبنای زنجیره تامین در کشورهای همسایه مبتنی بر تمایل شدید صنعتگران و فعالین اقتصادی کشور ترکیه برای حضور و سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های صنعتی و تولیدی منطقه نیز از دیگر مزیت‌های منطقه به شمار می‌رود و در این زمینه، تمدن باستانی، مکان‌های تاریخی و جذابیت‌های متعدد تاریخی و فرهنگی ماکو نیز سبب شده است جذابیت بین‌المللی بیشتری برای ماکو بوجود بیاید.
خبرگزاری فارس در گفت‌وگویی که با «بابک رضازاده» مدیر جذب سرمایه‌گذاری، بانک و بیمه سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی ماکو ترتیب داده است، سوژه مردمی در موضوع وضعیت سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در این منطقه را پیگیری کرده است که در ادامه می‌آید.
فارس: از ابتدای تشکیل سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی ماکو چه میزان سرمایه‌گذاری در این منطقه جلب شده است؟
رضازاده: در این مدت بالغ بر 29 هزار و 960 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری داخلی و یک هزار و 216 میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی به منطقه جلب شده است.
فارس: از سرمایه‌گذاری‌های جلب شده به چه میزانی در منطقه جذب شده است؟
رضازاده: تاکنون بیش از 6 هزار و 174 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری داخلی و 118 میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی در منطقه جذب شده است.
فارس: میزان سرمایه گذاری به تفکیک جلب شده و جذب شده داخلی و خارجی در سال جاری تاکنون به چه میزان بوده است؟
رضازاده: امسال تاکنون ۹۴ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری داخلی در زمینه غیرصنعتی جلب شده و به حجم ۱۴ میلیارد ریال از آنها محقق شده است و این آمار بدون احتساب پیشرفت فیزیکی طرح‌های در دست اجرا است و در زمینه سرمایه‌گذاری خارجی امسال تاکنون حجم خاصی در منطقه صورت نگرفته است.
امسال بیشترین سرمایه گذاری در منطقه در زمینه صنعت بوده به طوری که از میزان بیش از 3 هزار میلیارد ریال حجم سرمایه‌گذاری جلب شده، بالغ بر یک هزار و 796 میلیارد ریال جذب و محقق شده است.
فارس: هدف گذاری برای سال ۱۴۰۰ جذب یک میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در منطقه آزاد ماکو ذکر شده است. لازمه تحقق این موضوع چیست و چگونه محقق خواهد شد؟
رضازاده: با توجه به اینکه سازمان منطقه آزاد ماکو در سال‌های گذشته زیرساخت‌های لازم برای توسعه منطقه‌ای را آماده کرده است، اکنون آمادگی لازم را برای حرکت گام به گام به سوی جذب سرمایه داخلی و خارجی دارد.
در سال‌های گذشته پروژه‌های زیرساختی مهمی از جمله شهرک صنعتی صنایع سبک، پایانه صادراتی و فرودگاه آغاز شده‌اند که در حال حاضر در حال بهره‌برداری هستند و آماده پذیرش سرمایه گذاران است.
همینطور از ابتدای سال ۹۷ گام‌های اساسی در راستای تکمیل زیرساخت‌ها برداشته شده است که می‌توان به شهرک صنعتی مشترک ایران و ترکیه، آزادراه تبریز-بازرگان، راه آهن جلفا-بازرگان، دهکده و لجستیک بازرگان اشاره کرد که با احصاء محورهای توسعه منطقه آزاد ماکو، این پروژه ها برای توسعه منطقه‌ای ماکو ضروری تشخیص داده شده و عملیات اجرایی برخی آغاز و برخی دیگر در فاز مطالعاتی بوده و در آینده نزدیک آغاز خواهند شد.
با توجه به مزیت‌های سرمایه گذاری در منطقه، موقعیت جغرافیایی و تکمیل زیرساخت‌ها و همچنین شرایط جدید حاکم بر کشور که ورود کالاهای غیرضروری ممنوع شده است، شرکت‌های خارجی که در گذشته صادرات کلانی به کشورمان داشته‌اند، اکنون توان صادرات به کشور را از دست داده و به فکر تولید در ایران افتاده‌اند که در چند ماه اخیر چندین گروه از این سرمایه‌گذاران بیشتر از کشور ترکیه برای احداث واحد تولیدی در ایران، به مقصد منطقه عزیمت کرده‌اند.
منطقه آزاد ماکو در زمینه تولید پوشاک با توجه به اینکه امکان واردات ماشین آلات بدون واریز عوارض گمرکی و همینطور مواد اولیه با کسر میزان ارزش افزوده ایجاد شده، دارای مزیت فراوانی است که در سال گذشته و امسال چندین واحد تولیدی بزرگ پوشاک در منطقه احداث شده که منجر به اشتغال قریب به ۶۰۰ نفر از بانوان بومی منطقه شده است.
با توجه به تحولاتی که به سرعت در منطقه در حال شکل‌گیری است، هدف گذاری یک میلیارد دلاری در سال ۱۴۰۰ نه تنها دور از انتظار نیست، بلکه به راحتی قابل دسترس است.
فارس: در سال گذشته چه میزان سرمایه گذاری در منطقه به تفکیک خارجی و داخلی صورت گرفته است؟
رضازاده: سال گذشته یک هزار و 866 میلیارد ریال سرمایه گذاری داخلی و 0.9 میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی در منطقه داشتیم.
فارس: چه واحدهایی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در منطقه به مرحله بهره‌برداری رسیده‌اند و چه واحدهایی امسال یا سال آینده وارد مدار بهره‌برداری می‌شوند؟
رضازاده: از ابتدای امسال چندین واحد صنعتی و معدنی از جمله چند واحد تولید پوشاک به بهره‌برداری رسیدند و از دیگر بزرگترین پروژه‌ها، نیروگاه سیکل ترکیبی ماکو بود که ۷۰ درصد سهام آن متعلق به یک شرکت چینی و ۳۰ درصد متعلق به گلبرق ارومیه است.
این نیروگاه در فاز اول ۸۰ مگاوات از برق مورد نیاز منطقه را تولید می‌کند و در فازهای بعدی ظرفیت تولید افزایش خواهد داشت. در سال گذشته یک واحد بزرگ تولید پوشاک با اشتغال بالا به بهره‌برداری رسید.
در سال‌های آتی پروژه‌های کشاورزی بزرگی که در منطقه اجرا شده و پیشرفت فیزیکی بالایی دارند به بهره‌برداری خواهند رسید و همینطور پروژه بزرگ نوبت‌دهی کامیون‌ها که در شهرک لجستیک ماکو در مرز ترکیه قرار گرفته و پیشرفت فیزیکی نزدیک به ۷۰ درصد دارد، به بهره‌برداری خواهد رسید.
فارس: صادرات تولیدات منطقه آزاد ماکو در سال گذشته و امسال تاکنون چقدر بوده و آیا در افق سال ۱۴۰۰ به نیم میلیارد دلار خواهد رسید؟
رضازاده: صادرات محصولات تولیدی در منطقه در سال گذشته ۸ میلیون دلار و در ۸ ماهه امسال به 5.8 میلیون دلار رسیده و صادرات مصنوعات پلاستیکی به ترکیه بیشترین بخش را در این زمینه به خود اختصاص داده است و کانی‌های غیر فلزی، محصولات گروه شیمیایی و محصولات گروه غذایی نیز عمده تولیدات صادراتی منطقه آزاد ماکو را شامل می‌شوند.
امیدواریم با بهبود شرایط سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت‌های صادراتی لازم و افزایش کیفیت محصولات تولیدی در منطقه، به هدف‌گذاری نیم میلیارد دلاری صادرات تولیدات در افق سال 1400 برسیم.
فارس: نرخ بیکاری در منطقه آزاد ماکو چقدر بوده و با سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی به چه میزانی خواهد رسید؟ اشتغال ایجاد شده از محل سرمایه گذاری‌ها در سال گذشته و امسال به چه میزانی است و تا پایان سال چه میزانی اضافه خواهد شد؟
رضازاده: تعداد شاغلین منطقه آزاد ماکو از ۱۰ هزار نفر در سال ۹۳ به ۲۴ هزار نفر در ۸ ماهه اول ۹۷ رسیده است و نرخ بیکاری منطقه آزاد ماکو بر اساس سرشماری سال ۹۵ بسیار پایین‌تر از متوسط استانی بود.
بر اساس برنامه ریزی به عمل آمده در سال ۱۴۰۰ نه تنها نرخ بیکاری به کمترین حد خود خواهد رسید بلکه فرصت شغلی مناسبی برای مردم شهرهای مجاور نیز ایجاد خواهد شد.
گفت‌وگو از محمد پاشازاده
